|
معناشناسی «سلطان» در قرآن با تأکید بر روابط همنشینی و جانشینی
|
فاطمه دسترنج   1، کیوان احسانی ، افسانه کوه رو ، محمد دهقانی |
|
|
|
چکیده: (964 مشاهده) |
| یکی از واژگان پراهمّیت در حوزۀ علوم قرآنی کلمۀ «سلطان» است. بیشتر دانشمندان معتقدند که در قرآن به‌جای کلمۀ «معجزه» از واژههای «آیه، بیّنه، برهان و سلطان» استفاده شده است. امّا تاکنون هیچکس مصداق این الفاظ را مشخص نکرده است، بگونهای که اگر سوال شود سلطان چه نوع معجزهای است کسی نمیتواند به آن پاسخ دهد؟ در تفاسیر نیز اغلب این کلمه را به معنای حجّت و دلیل معنا کردهاند. اهمّیت موضوع از آنجا دوچندان میشود که درمورد اصالت، ریشۀ لغوی و معنای این کلمه نیز اتّفاق نظر وجود ندارد. یکی از علومی که توسّط آن میتوان به این مهم رسیدگی کرد، معناشناسی است. در این علم تحوّلات معنایی واژگان در گذر زمان و درون متن براساس روابط همنشینی و جانشینی بررسی میشود. در این مقاله کلمۀ «سلطان» در سه حوزۀ معنایی مختلف؛ «حکومت سیاسی، حجّت و برهان، معجزه» مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت معنای اصلی/ لغتنامهای که برای آن درنظر گرفته شد عبارت است از: «مانعی مسلّط بر دیگران است، که آنها را از مقصودشان منصرف گرداند» و معناهای نسبی که بر اساس آن معنای اصلی در دستگاه معناشناسی قرآن برای سلطان بدست آمدند، عبارتند از: شکافته شدن دریا توسّط حضرت موسی(ع) - داشتن عذر موجّه یا سند معتبر - قدرت و استطاعتی که انسان بر مایملکش دارد - قدرت و اختیاری که ولیّ دمِ مقتول برای کشتن قاتل دارد. |
|
| واژههای کلیدی: سلطان، معجزه، معناشناسی، معنای اصلی، معنای نسبی، همنشینی، جانشینی. |
|
|
متن کامل [PDF 444 kb]
(435 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/8/4 | پذیرش: 1400/8/10 | انتشار: 1400/8/10
|
|
|
|
|
|
