جایگاه تمثیل و نماد در داستانهای قرآنی؛ بررسی و نقد نظریه راهیابی خیال در آن
|
مجید معارف 1، فاطمه تقویان |
|
|
چکیده: (3068 مشاهده) |
یکی از دیدگاههای رایج در قرآنپژوهی معاصر، بحث از وجود تمثیل و نماد در قرآن و قصههای قرآنی است. برخی از نظریه پردازان با ذکر ادلهای چون سبک ادبی مشترک میان داستانهای قرآنی با داستانهای بشری و بهره بردن از نماد با روشهای خاص بیانی در آن، مواردی که مقصود الهی با پرسش و پاسخ و حکایت آمده، قائل به حضور نماد و تمثیل در قرآن و داستانهای آن شدهاند. در مقابل، عدهای دیگر با ذکر مواردی چون ناسازگاری تخیل و صحنهسازی در داستانهای قرآن کریم به دلیل حقانیت و صدق آن، انگارۀ حضور نماد و تمثیل در قصههای قرآن را به چالش کشیدهاند. به نظر میرسد توجه به ادله و قرائن مخالفان نماد و تمثیل در قرآن، با توجه به پیامدهای آن، از استواری بیشتری برخوردار است که در این مقاله در قالب نظریۀ موافقان نماد و برخورد ناقدان، دربارۀ آنها بحث شده است. در مجموع، این نتیجه به دست آمده است که داستانهایی از قرآن که احتمال تمثیلی بودن آنهاست، به معنای تخیلی شمردن آن یا عدم واقعنمایی نیست. یکی از تعبیرات قرآنی که در برخی از صحنههای داستان تبلور یافته است و میتواند راه حل مناسبی برای داستانهای تمثیلی باشد "تمثّل" است. حقایق ماوراء طبیعی جلوۀ دیگری از واقعیتهای هستی است که در قرآن کریم با تمثّل برای مخاطب ترسیم شده است. |
|
واژههای کلیدی: قصه، نماد، تمثیل، زبان نمادین، قصههای تمثیلی در قرآن، تمثّل، واقعنمایی |
|
متن کامل [PDF 439 kb]
(1067 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/6/21 | پذیرش: 1398/6/21 | انتشار: 1398/6/21
|
|
|
|