خداوند حق مطلق است و عالم را بهحق آفریده است. از سوی دیگر انسان نیز به واسطۀ فطرت خدایی خود ذاتا حقطلب است و با ابزار عقل و علم در پی کشف آن است. بنابراین کلید واژۀ «حق» حلقۀ واصلی میان توحیدی بودن عالم و علوم کشف شده توسط انسان است. با بررسی آیات قرآن کریم درمییابیم که بهحق بودن عالم یعنی اینکه دارای قوانینی ثابت، پایدار، منشأ منفعت، هدفمند و هماهنگ است. اینکه آفریدگاری یکتا جهان را با این ویژگیها آفرید که همچون پیکرهای واحد در جهت هدفی والا که همان بازگشت به سوی خداوند است در حرکت هستند، نشاندهندۀ توحیدی بودن عالم است. علوم حقمدار و حقگرا به واسطۀ کشف قوانینی که خداوند یکتا در عالم قرار داده است در راستای توحید قرار میگیرند و یا به عبارت دیگر توحید سر منشأ تمام این علوم است. با توجه به تأکید ادیان الهی بر توحید باید گفت علم حقمدار که در کشف راز توحیدی بودن عالم مؤثر است، یاور دین و در جبهۀ اوست، نه اینکه در مقابل یا رقیب او باشد.
Noori Afshan M, Fotowat Ahmadi H. Explaining the Relationship between the Two Concepts of "Monotheism and Knowledge" Based on the Use of the Keyword "حق" (Truth) in the Holy Qurʾan. 3 2024; 17 (33) :77-107 URL: http://pnmag.ir/article-1-1843-fa.html
نوری افشان مهدی، فتوت احمدی حامد. تبیین نسبت دو مفهوم «توحید و علم» بر پایه کاربست کلید واژه «حق» در قرآن کریم. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1402; 17 (33) :77-107