نصرحامد ابوزید از نظریهپردازان قرآنی با اندیشههای نو و انتقادی است. او همچون برخی از هماندیشانش قرآن را متنی تاریخمند میداند و در راستای اثبات دیدگاه خود به پژوهش در حوزههای مختلف از جمله نسخ اقدام نموده است. بررسی سیر مطالعاتی ابوزید حاکی از تحولّی جدّی از متنانگاری قرآن (دوره اعتقاد به وقوع نسخ در قرآن) به گفتار انگاری (دوره عدم اعتقاد به وقوع نسخ در قرآن) میباشد. او در مرحله متنانگاری قرآن، وقوع نسخ را به جهت تسهیل و مراعات حال مخاطبان پذیرفته و بر این اساس، نسخ را به عنوان شاهدی بر تعامل قرآن با فرهنگ زمانه اقامه نموده است، و در مرحله گفتارانگاری قرآن، با عدول از فرض پیشین و با انتقاد از نگاه متنی به قرآن، گفتارانگاری را امکانی برای گزینش آیات متناقض براساس شرایط عصری دانسته است. بدین ترتیب در هر دو مرحله، از پدیده نسخ تاریخمندی قرآن را استنباط کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده، ضمن طرح دیدگاه ابوزید، ادّله او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است علیرغم تغییر رویکرد، در هر دو مرحله میتوان بین نگرش او به نسخ و تاریخمندی قرآن ارتباط برقرار نمود و در عین حال به نقد دیدگاه او مبادرت ورزید.
Ma’aref M, Shoja’i R. A Critique of Abu Zayd's View on Naskh and its Relation to the Historicity of the Quran. 3 2020; 14 (27) :235-256 URL: http://pnmag.ir/article-1-1134-fa.html
معارف مجید، شجاعی رقیه. نقد دیدگاه ابوزید درباره نسخ و ارتباط آن با تاریخمندی قرآن. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1399; 14 (27) :235-256