|
واکاوی نظریه اصل معنایی واژگان در معجم مقاییس‌اللغه ابن‌فارس و مفردات قرآن راغب
|
سیدرضا مؤدب1   ، علی بدری |
|
|
|
چکیده: (325 مشاهده) |
| ابن فارس در معجم مقاییس اللغه و راغب اصفهانی در مفردات الفاظ القرآن، در فهم واژگان از نظریه «اصل معنایی» بهره جسته‌اند. این نظریه به صورت گسترده و جدی از سوی ابن فارس مطرح گردید. در این نظریه معنای استعمالی واژه، به عنوان گوهر معنایی، بن و یا همان اصل معنایی آن شناخته می‌شود به گونه‌ای که اصل معنایی با تطور و تغییر صیاغت و هیئت واژه باقی می‌ماند. براساس نظریه ابن فارس، هر واژه می‌تواند دارای اصل‌های متعدد معنایی باشد و هر یک از اصول در فهم عمیق واژه تأثیر به‌سزایی دارند، اما این نظریه، نزد راغب اصفهانی بر این اساس استوار است که هر ریشه لغوی تنها دارای یک اصل معنایی و سایر معانی، به آن اصل بازمی‌گردند. این نوشتار با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی به نتایجی دست یافته که مهترین آنان را این‌گونه می‌توان برشمرد: نظریه اصل معنایی با نظریه اشتقاق متفاوت بوده و از نظر رتبه متأخر از آن است. ابن فارس در موارد فراوانی به اصل معنایی واحد قائل شده که به نظر در این موارد موفق به کشف رابطه معنایی بین واژگان مشتق از یک ماده گردیده، اما در بقیه موارد به دلیل عدم موفقت در کشف رابطه معنایی جهت ارجاع به اصل واحد معنایی ناگزیر از ایجاد اصول معنایی شده است. در برخی از موارد دیدگاه راغب با ابن فارس در ارائه اصل معنایی واحد هماهنگ نیست و در برخی موارد ابن‌فارس در کشف اصل معنایی دقیق‌تر از راغب عمل کرده است. راغب برخلاف ابن فارس در صورت عدم کشف پیوند معنایی میان واژگان یک ماده به جای تأسیس و ایجاد اصل معنایی دیگر تنها به ذکر معنای آن واژه اکتفا کرده و در خصوص اصل معنایی آن یا ارجاع آن به اصل معنایی مذکور در آن ماده سکوت پیشه کرده است. |
|
| واژه‌های کلیدی: اصل معنایی، معجم مقاییس اللغه، مفردات قرآن، راغب اصفهانی، ابن فارس. |
|
|
متن کامل [PDF 397 kb]
(126 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/9/25 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار: 1403/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
