روایات معتبر «تشبیه حرمت مال به حرمت جان» در منابع امامیه و اهل سنت، بر یکسانی حرمت اموال و نفوس دلالت دارند. فقیهان، دلالت این روایات را بر حرمت تکلیفی هرگونه تعرض و تصرف غیرمجاز در اموال دیگران مسلّم دانستهاند؛ اما مسئله اساسی، امکان استنباط حکم وضعی ضمان از این روایات است. دیدگاه مشهور، با تأکید بر ظهور واژه «حرمت» در حکم تکلیفی، وحدت سیاق حدیث، حیثیت تقییدی مالکیت، و عدم دلالت التزامی، دلالت روایات تشبیه را منحصر به حرمت تکلیفی تصرف در مال غیر دانسته است؛ و دیدگاه دوم، ثبوت ضمان را نتیجه میگیرد. این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و رویکرد اجتهادی، به بررسی سند، فقهالحدیث و قلمرو دلالت این روایات پرداخته و با تحلیل ماهیت تشکیکی احترام و حرمت، استناد به عموم تشبیه حرمت مال به حرمت جان، تفکیک میان حیثیت مالیت و مالکیت، و استناد به سیره عقلایی در تدارک مال تلفشده، دیدگاه دوم را برگزیده است.
Hakim M. Assessing the Possibility of Inferring Liability (Ḍamān) from the Ḥadīths Comparing the Sanctity of Property and Life. 3 2025; 19 (37) :103-131 URL: http://pnmag.ir/article-1-2203-fa.html
حکیم محمد. امکان سنجی استنباط ضَمان از روایات تشبیه حُرمتِ مال به حُرمتِ جان. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1404; 19 (37) :103-131