قرآن کریم به عنوان معجزه پیامبر خاتم(ص) از جهاتی چند دارای اعجاز است. نظریۀ اعجاز قرآن به عنوان ساختاری گفتمانمدار، مبتنی بر مبحث تحدّی در قرآن است. اهمیّت این مبحث به عنوان مرجع مهمِ نظریۀ اعجاز قرآن و نیز ارتباطی که این مبحث با دانشهای زبانی دارد سبب شد مقولۀ اعجاز در آیات تحدّی را بر اساس نظامهای تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار دهیم. نتایج پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفت حاکی از آن است که تحدّی یک گفتمان دو سویه است که با گفتمان رخدادی از نوع مشیّت الهی، آغاز شده و گفتهیابان را باخبر میسازد که قادر نخواهند بود مثل قرآن بیاورند. سپس گفتهیابان در مقابل یک نظام هوشمند از نوع کنشی و برنامهمدار قرار میگیرند، در این مسیر با اشاره به عدم امکانِ اثبات صدق ادّعای منکران، توانش آنان در یک گفتمان احساسی از نوع تنشی-عاطفی تحریک شده و آنان در مسیر تحدّی سوق داده میشوند. در این آیات، گفتهیابان میتوانند سایر همفکران خود را نیز با خود همراه کنند و این امر نشان از نظام گفتمان هوشمند از نوع القایی میان منکران دارد تا با استفاده از راهکارهایی، با دعوت سایرین توان خود را در این مبارزه تقویت نمایند. هرچند نتیجۀ این گفتمان، حاکی از عدم موفقیت گفتهیابان در همانندآوری است.
Tabibi A, Dastranj F, Arab M. An Analysis of the Idea of the Inimitability of the Quran Based on Discourse Analysis Systems. 3 2021; 14 (28) :167-183 URL: http://pnmag.ir/article-1-1195-fa.html
طبیبی علیرضا، دست رنج فاطمه، عرب منصوره. واکاوی اندیشه اعجاز قرآن براساس نظامهای تحلیل گفتمان. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1400; 14 (28) :167-183