مصونیت قرآن از تحریف از مهمترین مبانی تفسیری اغلب مفسران (از جمله علامهطباطبایی و آیتالله جوادی آملی)است. علامهطباطبایی مبنای تفسیری عدم تحریف قرآن را، در هفت بخش به تفصیل تبیین نموده است که عبارت است از: همانندی قرآن کنونی با قرآن عصر رسولالله$، معتبر دانستن روایات عدم تحریف قرآن، نقد دلایل معتقدان به تحریف قرآن، تحلیل جمع قرآن در عصر ابوبکر، تحلیل توحید مصاحف در دوره عثمان، تحلیل جمع قرآن بینالدفتین در زمان صحابه و نقد و بررسی روایات موهم به تحریف. در مقابل آیتاللهجوادیآملی در تبیین این مبنای تفسیری، بر اموری چون دلایل عقلی، دلایل نقلی، تواتر قرآن، شهادت تاریخ، هماهنگی قرآن با عترت، شهرت محققه به گواهی علمای فریقین تاکید دارد. مقایسه مبانی دو مفسر، نشان میدهد که در اصل مصونیت قرآنکریم از تحریف هر دو با یکدیگر اشتراکنظر دارند و این از مبانی مشترک صدوری، دو مفسر در تفسیر قرآن است اما در مقابل در تبیین جزییات موضوع، با یکدیگر اختلافنظرهایی دارند که واکاوی این اشتراکات و اختلافات، نشان دهندهی یک نوآوری در دیدگاههای آیتاللهجوادیآملی است. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و بهصورت تطبیقی به دیدگاه دو مفسر یاد شده در خصوص مبنای تحریفناپذیری پرداخته شده است. نتیجه آن که از جمله مبانی حضرت آیتاللهجوادیآملی آن است که، ایشان ترتیب آیات درون سورهها و ترتیب سورهها را توقیفی میداند و جمع و تدوین مصحفشریف را به زمان حیات رسولالله$ نسبت میدهد، درحالیکه حضرت علامه طباطبایی جمع و تدوین قرآن بهصورت کامل را در زمان حیات پیامبر$ نمیداند و معتقد به اجتهادی بودن ترتیب سورههاست. همین موضوع، ریشه اختلاف دیدگاه دو مفسر در تبیین مصونیت قرآن از تحریف است، که به نظر میرسد، سخن آیتاللهجوادیآملی صحیحتر باشد. همچنین آیتاللهجوادی آملی، استدلال علامهطباطبایی را در اثبات تحریفناپذیری قرآن، مستلزم دوری رقیق دانسته و به نقد سخن ایشان پرداخته است، که به نظر میرسد ملاحظه دقیقی است.
Moaddab S R, Jamshidi Hasan Abadi J. Comparative Evaluation of the Interpretative Basis of the Incorruptibility of the Holy Qurʾan from the Perspective of Allameh Tabatabaie and Ayatollah Javadi Amoli. 3 2023; 16 (31) :219-245 URL: http://pnmag.ir/article-1-1599-fa.html
مؤدب سیدرضا، جمشیدی حسن آبادی جواد. ارزیابی تطبیقی مبنای تفسیری تحریف ناپذیری قرآن کریم از منظر علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1401; 16 (31) :219-245