|
هستی‌شناسی قرآن بنیان مطالعه موردی؛ شبکه‌ای بودنِ هستی
|
عبدالحمید واسطی   |
|
|
|
چکیده: (36 مشاهده) |
| تلاش برای شکل‌گیریِ علوم انسانی اسلامی، نیازمند تبیین الگوی معرفتی (پارادایم) حاکم بر آن فضای علمی است. در الگوهای معرفتی، مبانی هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه، انسان‌شناسانه و ارزش‌شناسانه ارائه می‌گردد. مبنای هستی‌شناختی، زیرساخت بقیه مبانی نیز هست. نقطه مرکزی در گزاره‌های هستی‌شناختی، «شکل هستی» است و تلاش برای پاسخ به این سوال که: هستی (به‌معنی کل عالَمِ وجود) چه شکلی دارد، ماموریت هر الگوی معرفتی کلان است. عرضۀ این سوال به قرآن و استنطاقِ آن برای اکتشاف دیدگاه قرآن، از قدم‌های اساسی برای شکل‌گیریِ علم دینی و علوم انسانی اسلامی است. این مقاله، با عرضۀ سوال فوق به قرآن، و تحلیل آیات مرتبط با مراتب هستی، به این نتیجه دست یافته است که: «هستی» به‌صورت یک «شبکه» است و همه موجودات در یکدیگر اثرگذار و اثرپذیر هستند و روابط میان آنها به‌صورت «برآیندی» است و می‌توان کل آن را در قالب یک «مخروط یا هِرم» به تصویر کشید که از وجود بینهایت آغاز شده است و با طی مراتب شش‌گانۀ «عالَم مشیّت و امر، لوح محفوظ و مفاتیح‌الغیب، عرش و روح، کرسی، ملائک، سماوات»، به عالم ارض و ماده رسیده است، و برای دست‌یابی به حقیقتِ هر پدیده‌ای باید روابط آن در کل شبکه هستی را در نظر گرفت. |
|
| واژه‌های کلیدی: هستی‌شناسی، قرآن‌بنیان، شکل هستی، شبکه هستی، روابط شبکه‌ای. |
|
|
متن کامل [PDF 457 kb]
(26 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/9/25 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار: 1403/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
