مطالعه شبکه معنایی واژگان، یکی از روشهای پژوهش در قرآن کریم است. در این روش، با انتخاب کلمات یا عبارات کلیدی، به بررسی معنای هر واژه در ارتباط با سایر واژهها و مفاهیم مرتبط پرداخته میشود. واژه «خاب» پنج بار در قرآن کریم به کار رفته است و از نظر لغوی و تفسیری حاوی مفاهیمی مهم و متنوع است. این واژه که با موضوعاتی همچون وعده و وعید، تحقق اهداف و عاقبت اعمال مرتبط است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی تفاسیر مختلف ذیل این واژه و جانشینهای آن در منابع تفسیری و لغوی پرداخته است. مطالعات نشان میدهد که مفهوم محوری واژهی«خاب» بر پایهی ناامیدی در نتیجه ناکامی و عدم تحقق آرزوهاست که نتیجهی طبیعی انحراف از مسیر صداقت، عدم خلوص، ظلم، سرکشی، دشمنی با خدا تلقی میشود. اختلاف موجود در تفاسیر، ناشی از تفاوت در برداشتهای زبانی، مفهومی وعدم توجه به سیاق و عدم تمایز میان واژگان مترادف است. در واقع این واژه، به وضعیتی اشاره میکند که فرد از دستیابی به هدف یا خواستهی خود باز میماند و دچار ناامیدی میشود لذا بیشتر بر مفهوم از دست دادن شیء، آرزو، طلب و... دلالت میکند که در نهایت موجب ناامیدی میشود. این حالت زمانی رخ میدهد که فرد به موضوعی نادرست و ناصواب دل بسته و در صورت نرسیدن به آن، حالت ناامیدی بر او غلبه میکند.
Rahbari F, Firouzi N. Semantic Network Analysis of the Word Khāb with Emphasis on Tafsir of the Two Sects and Semantic Substitutes. 3 2025; 18 (35) :267-289 URL: http://pnmag.ir/article-1-2074-fa.html
رهبری فاطمه، فیروزی نعمت الله. تحلیل شبکه معنایی واژه «خاب» با تکیه بر تفسیر فریقین و جانشینهای معنایی. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1403; 18 (35) :267-289