|
کاربست تحلیل گفتمان در تبیین پیوستگی سورۀ احزاب (با محوریّت تفسیر المیزان و فی ظلال القرآن)
|
فاطمه دسترنج   ، علیرضا طبیبی 1، منصوره عرب |
|
|
|
چکیده: (1962 مشاهده) |
| یکی از کارکردهای نظریه پیوستگی سوره، پاسخ به شبهات پراکنده‌نمایی و گسستگی آیات است. از آنجا که سورۀ احزاب به دلیل بحث‌های کلامی و دربرداشتن موضوعات متعدد، در خوانش قرآنی در برخی فرازها با شبهۀ عدم پیوستگی و انسجام، مواجه است؛ لذا بهره‌گیری از مطالعات زبان‌شناسی در حوزه تحلیل گفتمان و کاربست آن در اثبات پیوستگی سوره و رفع شبهۀ پراکنده‌نمایی گفتمان‌های مطرح شده در آن بسیار کارگشاست. از آنجا که علامه طباطبایی و سید قطب از قائلان انسجام و پیوند معنایی آیات یک سوره هستند لذا در این پژوهش با روش تحلیلی و با کاربست تحلیل گفتمان با استناد به آرای تفسیری سید قطب و علامه طباطبایی، سوره احزاب، بررسی و این نتیجه حاصل آمد که سید قطب، بیش از علامه درصدد برقراری ارتباط آیات و فرازهای مختلف سوره با گفتمان محوری سوره است، هرچند دقت علامه در تحلیل ریزگفتمان‌ها نمود بیشتری دارد. نحوۀ پردازش مطالب و خوانش آیات در توسط سید قطب و علامه، منطبق بر گفتمان هوشمند از نوع القایی است، در این میان آراء علامه با نظام گفتمانی هوشمند از نوع برنامه‌مدار و نیز نظام گفتمانی رخدادی از نوع مشیّت الهی تناسب دارد و در آرای سید قطب علاوه بر این نظام‌ها، نظام گفتمانی هوشمند از نوع مرام‌مدار نیز دیده می‌شود. او میکوشد گفتمان مبتنی بر مشیّت الهی را چون محوری کلیدی حفظ نماید و به خاطر سابقه هنری در تصویرسازی‌های قرآن، در سوره احزاب نیز این نگاه خود را امتداد داده لذا در مواردی، گفتمان احساسی از نوع تنشی ـ عاطفی، نمود دارد. |
|
| واژه‌های کلیدی: پیوستگی سوره، المیزان، فی ظلال القرآن، سوره احزاب، تحلیل گفتمان |
|
|
متن کامل [PDF 947 kb]
(682 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/2/11 | پذیرش: 1399/2/11 | انتشار: 1399/2/11
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
