|
معناشناسی واژه «استکبار» در قرآن کریم بر پایه روابط همنشینی (مطالعه موردی کانونهای کاربردی و تقابل معنایی)
|
سیده فاطمه سلیمی   1، سیدمعصوم حسینی ، افتخار برزگر |
|
|
|
چکیده: (2184 مشاهده) |
| واژه "استکبار" از واژگان کلیدی در نظام توحیدی قرآن است که به عنوان شاخصه ویژه مخالفان و معارضان دعوت حق، جایگاه خاصی پیدا کرده است. با توجه به نقش برجستهی این مقوله در نظام زندگی بشر و فراهمسازی مفاسد و انحرافهای اخلاقی، ضرورت دارد ماهیت عناصری که شبکه معنایی «استکبار» را تشکیل می‌دهند، مورد بازنمایی قرار گیرد. پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی - تحلیلی پس از مفهوم‌شناسی لغوی این واژه به ارتباط معنایی واژه "استکبار" با واژههای هم‌نشین اشاره داشته و در این میان با تحلیل موردی برخی از مؤلفههای روابط همنشینی مانند کانونهای کاربردی و تقابل معنایی، میدان معنایی این واژه روشن گردد. نتایج برآمده آنکه، "استکبار" در کانون ارتباط با شیطان، کافران، مشرکان، ملاء و مترفین تجلی یافته است و مفاهیمی همچون خودبرتربینی، خداناباوری و ناسپاسی، هواپرستی و گروه سالاری و تنفذسالاری را در شبکهی معنایی واژه استکبار شناسایی میکند؛ همچنین این واژه در تقابل معنایی با مفاهیمی همچون ایمان، عبودیت، اطاعت، غفران و استضعاف قرار میگیرد و در ترسیم عامل باطلگرایی انسان و پیدایش اصلیترین رذائل اخلاقی تأثیرگذار است؛ مهم آنکه برآورد معنا بر اساس این سازوکار زبانی، مدلی روشمند به شمار آمده و در پی کشف معانی ضمنی به درجه تنزل معنایی و مقامی استکبار در معیار قرآن اشاره داشته است. |
|
| واژههای کلیدی: معنی‌شناسی، روابط همنشینی، کانون معنایی، تقابل معنایی، استکبار، گفتمان قرآن |
|
|
متن کامل [PDF 643 kb]
(935 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/4/17 | پذیرش: 1399/4/10 | انتشار: 1399/4/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
