وروداحادیثموضوعهبهمجموعهنقلهایمعصومانعلیهمالسلاموصحابهکباراززمانپیامبراسلام(ص)شروعشد.معصومانعلیهمالسلاموبهتبعآنهادانشمنداناسلامیدرصددتنقیحوپاکسازیاحادیثنبویازایناحادیثبرآمدندوتالیفاتوتحقیقاتبسیاریدرشناختاحادیثجعلیوجاعلانوعواملوانگیزههایجعلانجامشد.درمیانتالیفاتشیعه،علامۀ مجلسی در کتابگراسنگبحارالانواربهفراخورجامعیتاثر بهبررسیاحادیثموضوعهپرداختهوبامعرفیملاکهایسنجشاحادیثموضوعوشناساندنانگیزههایجعلوبحثهایعلمیدامنهدار،موفقیتچشمگیریدراینزمینهکسبکردهاست.پژوهشحاضرباروشتحلیلمحتواییروشهاوملاکهایتشخیصاحادیثجعلیدرکتاببحارالانواررااستخراجکردهوموضعگیریوشیوهعلامهمجلسیدرمواجههبااحادیثموضوعهرابررسینمودهو نمونههایی از روش ایشان در معرفی روایات موضوع مانند: عرضه بر قرآن کریم، تعارض با احادیث متواتر، عرضه بر سنت، عرضه بر عقل، اتهام به غلو در معرفی سند، توجه به تقیه و داشتن عداوت به اهل بیت عرضه کرده است.
Zabarjad M S, Gharavi Naeini N. The Criteria of Allameh Majlisi's Hadith Criticism in Revising Fabricated Hadiths in Bihar al-Anwar. 3 2020; 13 (25) :115-136 URL: http://pnmag.ir/article-1-951-fa.html
زبرجد مریم السادات، غروی نائینی نهله. ملاکهای نقد الحدیثی علامه مجلسی در تنقیح احادیث موضوعه در بحارالانوار. پژوهشنامه قرآن و حدیث. 1398; 13 (25) :115-136